Samen bouwen aan expertise: het Regionaal Expertise Centrum

ISK Nissewaard biedt onderwijs aan nieuwkomers van 12 tot 18 jaar die net in Nederland zijn. De focus ligt op het aanleren van de Nederlandse taal, maar net zo belangrijk is het wennen aan het Nederlandse onderwijssysteem en het opbouwen van vertrouwen. ISK is vaak de eerste stap in hun schoolloopbaan in Nederland, maar zeker niet de laatste.

Ruim vier jaar geleden werd daarom het Regionaal Expertise Centrum (REC) opgericht met een duidelijke opdracht vanuit de overheid: deel de opgebouwde expertise over Nederlands als tweede taal (nt2). Want het taaltraject van een nt2-leerling stopt niet zodra hij of zij de ISK verlaat. Ook in het vervolgonderwijs hebben deze leerlingen ondersteuning nodig op het gebied van taal, cultuur en soms ook psychosociaal welzijn. Het is dan essentieel dat vervolgscholen over voldoende kennis en vaardigheden beschikken om deze begeleiding goed te kunnen bieden.

Trauma- en cultuursensitief werken

Werken met nt2-leerlingen vraagt om meer dan taalvaardigheid. Het vraagt om trauma-sensitief en cultureel-sensitief onderwijs. Soms mijden ze oogcontact of geven ze een antwoord op een manier die in hun cultuur gebruikelijk is, maar hier anders wordt geïnterpreteerd. Ook komt het voor dat leerlingen zich niet vrij voelen om vragen te stellen of aan te geven dat ze iets niet begrijpen.

Daarom is het belangrijk dat leerlingen weten: hier mag je leren, hier mag je fouten maken en je bent welkom met alles wat je meebrengt. Dat vraagt iets van docenten: openheid, taalbewustzijn en kennis van nt2-didactiek.

Van losse inzet naar duurzame inbedding

In de beginjaren gingen experts vanuit het REC actief langs scholen in de regio om hun kennis te delen. Inmiddels is die werkwijze veranderd. In plaats van tijdelijke ondersteuning van buitenaf, richt het REC zich nu op structurele kennisopbouw binnen de scholen zelf. Een duurzame investering die het onderwijs op de lange termijn versterkt.

Een impuls voor structurele verandering

Het Regionaal Expertise Centrum heeft om deze beweging te ondersteunen een subsidieaanvraag ingediend bij de Gelijke Kansen Alliantie (GKA) van het ministerie van OCW. Het doel: duurzame verbetering van de begeleiding van nieuwkomersleerlingen in het voortgezet onderwijs in de gemeente Nissewaard.

De aanvraag is nog in behandeling, maar het plan staat. Samen met de vo-scholen in de regio wil het expertisecentrum investeren in kennisdeling, deskundigheidsbevordering en samenwerking. Niet als tijdelijk project, maar als structureel onderdeel van het onderwijssysteem.

Wat staat er op de planning?

Met de subsidie wil het Regionaal Expertisecentrum de volgende initiatieven opzetten en uitbreiden:

• Leertafels: bijeenkomsten waarin professionals uit verschillende scholen, zoals nt2-docenten, mentoren, intern begeleiders en teamleiders kennis delen en samen onderzoeken: wat hebben wij nodig om nt2-leerlingen goed te ondersteunen?
• Opleiding van nt2-sleutelfiguren binnen scholen, docenten die affiniteit hebben met nt2 krijgen de kans om zich te verdiepen in taalontwikkelend lesgeven, cultuur- en trauma-sensitief onderwijs en het begeleiden van meertalige leerlingen. Zij worden vervolgens sleutelfiguren binnen hun eigen school: aanspreekpunten en aanjagers van verandering.
• Netwerkversterking: Het netwerk breidt zich uit en de samenwerking wordt steeds beter. Gemeenten, scholen en zelfs werkgevers denken mee over hoe onderwijs, werk en burgerschap beter op elkaar kunnen aansluiten. Want als deze jongeren zich stevig kunnen ontwikkelen, profiteren we daar als samenleving allemaal van.

Blik op de toekomst

Het Regionaal Expertise Centrum wil geen tijdelijke oplossing zijn, maar een fundament onder duurzaam, taalrijk onderwijs. Een plek waar kennis gedeeld wordt, verbinding ontstaat en iedere nt2-leerling de kans krijgt om zich volwaardig te ontwikkelen op school, op de werkvloer en in de maatschappij.